10. sınıf Dil anlatım sayfa 104 - 111 - 112 - 113 - 114 - 115 - 116 - 117 - 118 - 125 - 126 - 127 - 128 - 130 - 133

29.etkinlik
ad aktarması yapılış şekli
dönüyor pullu cepken burda dönen pullu cepken ve allı şalvar
dönüyor allı şalvar. değil dönen insandan bahsediyor.
tencere yarım saattir kaynıyor. kaynayan tencere değil içindeki
yemektir.
Cahit Sıtkı’yı tavsiye ederim. burda cahit sıtkının eserlerini tavsiye
ediyor.
motorlu,iskeleye yanaştı. burda motorlu bir taşıtın iskeleye
yanaşmasından bahsediyor.
uçağımız birazdan Erzurum’a inecek. uçak erzuruma değil havalimanına
iner.
30.etkinlik
-dize ve cümlelerde bulunan niteleme sıfatları
ipek fabrikası,ağırlaşan hava,mini mini çoçuklar,tahta beşik
upuzun,kesik saç
kapkara gülümseyen bulut,kıpkırmızı bir virgül
ışıl ışıl gözler,taze taze simitler,masmavi gözlü çoçuk
-sıfatlarda pekiştirme;
iki yolla yapılır.
1.ikilemelerle yapılan pekiştirmeler
iri iri gözler,koca koca ağaçlar gibi..
2.”m,p,r,s” ünsüzleriyle yapılan pekiştirmeler
yemyeşil vadi,ipince defter gibi..
-pekiştirme sıfatlarının işlevleri
pekiştirme sıfatları sözcüklerin anlamını güçlendirmek için kullanılır.
pekiştirilmiş sıfatlar diğer sıfatların özelliklerine sahiptir.
31.etkinlik
-niteleme sıfatları,
korkunç dalga,boğuşan gemici,biricik liman
soluk bir dilim ay,buz tutmuş iri çam
ıslak hava,geniş bir sıkıntı
-niteleme sıfatlarından küçültme anlamlı olanlar,
kısacık,biricik,ekşimsi,yeşilimtrak
-küçültme anlamı katan ekler,
cik,ce,msi,mtrak
32.etkinlik
EŞİTLİK ÜSTÜNLÜK EN ÜSTÜNLÜK AŞIRILIK
Ceviz kadar
Senin kadar Daha yeşil
Daha büyük En büyük
En zararlı Çok çalışkan
Pek güzel
Pek nezih
33.etkinlik
1.cümle
her insan:belgisiz sıfat
herkez:belgisiz zamir
2.cümle
hangi:soru sıfatı
hangileri:soru zamiri
3.cümle
bu:işaret sıfatı
buraya:işaret zamiri
4.cümle
o:işaret sıfatı
orası:işaret zamiri
5.cümle
yaşlı:sıfat
yaşlılara:zamir
6.cümle
güzel:niteleme sıfatı
güzel:niteleme sıfatı
ölçme değerlendirme
-açıklayıcı ve sanatsal betimleme
-tahlil
-fiziksel betimleme
-D
-D
test cevapları-a,d,a,c,c,b,c,e,e,b,b,c,d,a
17.burun sözcüğünde insandan doğaya deyim aktarması yaplmıştır.organ adı olan burun sözcüğü coğrafi bir terim olarak kullanılmış ve insandan doğaya aktarım yaplmıştır.
18.ad aktarması uzun kol sözcüğyle yaplmştr.uzun kolla kastedilen uzun kollu giysidir.cümlede parça bütün ilişkisine dayalı ad aktarması vardır.
19.betimlemeler yapılırken tasvir edilen varlığın özellikleri ayrıntılarıyla verilmk istenir.varlıkların niteliklerini tanıtan onları belirten sözcük türleride sıfatlardır.bu yüzden betimleme yapılırken sıfatlardan yararlanılır.
sayfa 111 2. etkinlik
*şiirde geçen ”o,ne,sen,ben’’sözcükleri ismlerin yerini kişi,soru ve işaret yoluyla tutarak zamir görevinde kullanılmıştır.bu zamirler isimlerin yeri tutarak ve kendilerinden önceki cümlelerle anlam ilişkileri kurulmasını sağlamak amacıyla metinde görev almıştır.
sayfa 111 3. etkinlik
vadiyi sarmıştı.__kaplamak
serilmiş gövdeler__insan
bir damlacık göğsünde__çok küçük
zalamın sinesinden fışkıran__çıkmak(ses)
hiç bilmez afakım__hayat
sayfa 111 4. etkinlik
*verilen şiirde geçen ilk çağ ırmakları,sedef eller,çağlar,katı bir yalnızlık,yabancı,gök,ölü sözcük ve sözcük grupları kendi anlamlarının dışında farklı anlamlara gelecek şekilde ,çağrışım yapacak şekilde kullanılmıştır.
sayfa 111 5. etkinlik
*”bülbül”ve ”yok gibi yaşamak”şiirleri lirik bir anlatım kullanılarak oluşturulmuş ve şiirlerde bir mutsuzluk teması işlenmiştir.”bülbül”şiirlerinde izmir’in işgali üzerine duyulan mutsuzluk ”yok gibi yaşamak”şiirlerinde de yalnızlıktan kaynaklanan bir mutsuzluk dile getirilmeye çalışılmıştır.
sayfa 111 6. etkinlik
*şiirde geçen ”ben ,sen,kendim”zamirleri kişi isimlerinin ;”bu,her şey,bunlar ”zamirleride varlık isimlerinin yerini tutması için kullanışmıştır.
sayfa 111 7. etkinlik
-*”kaç defa elime bir sopa alıp bunları önüme katarak kendi ormanlarına doğru sürmek arzusunu duydum.
*onun için değilmidir ki ben araların da dolaşıken kaba kaba sırıtırlardı ve sağ tarafımda bir boş torba gibi sallanan yenimle oynamaya kalkışırlardı.
*zira sağ kolumu,ben onlar için kaybettim.
—-metinde kullanılan zamirler,isimlerin yerini tutarak cümleler arasındaki anlam ilişkisinin kurulmasını sağlamıştır.
sayfa 112 8. etkinlik
ŞAHIS ZAMİRİ İŞARET ZAMİRİ BELGİSİZ ZAMİR SORU ZAMİRİ
TEKLİK Sen,ben,o,kendi
kendim Bu,şu,o,burda Bütün kimse
Hiç kimse Ne?
ÇOKLUK onlar bunlar ——————- Neler?
-isimlerin yerini kişi,işaret,belgisizlik ve soru yoluyla tutan zamirler bu ayrıma göre sınıflandırılır.
-zamirler metin içindeki isimlerin yerini tutarak ,cümleler arasında anlam ilgisi kurulmasında görev alır.
4 ve 5.metin soruları
*sen ben o şiiri üç şahıs arasındaki bağlamda verilmiş ve metni oluşturan parçalar bu üç şahıs arasındaki ilşikileri verecek şekilde biraraya getirilmiştir.
*dünyanın bütün çiçekleri şiiri öğretmen -öğrenci bağlamında verilmiş ve şiiri oluşturan parçalar öğretmen-öğrenci arasındaki bu sevgi bağını verecek şekilde birarya getirilmiştir.
sayfa 113. 9.etkinlik
*’’sen.ben.o ”şiirindeki şahıs zamirleri:ben,sen,o__tekil
*dünyanın bütün çiçekleri şiirindeki şahıs zamirleri:
ben:tekil
siz,onlar:çoğul
—-*kişi zamirleri ,kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.dolayısıyla bir isme bağlı olmadan bütün kişileri karşılayabilirler.kapsamları isimlerden çok daha geniştir.gerektiğinde bütün isimleri ifade ederler.
sayfa 114 10.etkinlik
*şiirdeki şahıs zamirler:”ben,bizve kendim”dir.
*kendim dönüşlülük zamiri ,ben zamirini pekiştiren zamirdir.
*kendi dönüşlülük zamirinin şahıs zamiriyle birlikte kullanılması anlamının pekiştirilmesini sağlar.
*yaşlı adam kendi kendine gülüyordu.
bunu sen kendin istedin.
*saygı anlamında ‘’sen”yerine ‘’siz”zamiri kullanılabilir.
‘’siz önden buyurun”
övünme amacıyla ”ben” yerine”biz”zamiri kullanılabilir.
bizmde bir bildiğimiz var.
sayfa 112;;7.etkınlık;1.sı
metınde kullanılan zamırler ısımlerın yerını tutarak cumleler arasında anlam ılıskısının kurulmasını saglamıstır..
8.etkınlık;
teklık bolumu ;sahıs zamırlerı;
sen ben o kendı kendım
ısaret zamırı;
bu su o ora
belgısız zamırler;
butun kıse hıckımse herkes
soru zamırı;ne
cokluk bolumu;sahıs zamırı;onlar
işaret zamırı;bunlar
belgısız zamırler;yok
soru zamırı;neler
8.etkınlıgın 2.sorusu
ısımlerın yerını kısı kısı ısaret ve belgısısızlık ve soru yoluyla tutan zamırler bu ayrıma gore sınıflandırılır…
3.sorusu,
zamırler metnın içindekı ısımlerın yerını tutarak cumleler arasında anlam bılgısı kurulmasında gorev alır..
sayfa 113
1.soru
sen ben o sıırı uc sahıs arasındaki bağlamda verılmıs ve metni olusturan parcalar bu uc sahıs arasındakı ılıskılerı verecek sekılde bır araya getırılmıstır. 9.etkınlık;1.sı;
kısı zamirleri kısı isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.dolayısıyla bir isme olmadan bütün kıslerı karsılayabılırler
sayfa 113 4 ve 5.metin soruları
*sen ben o şiiri üç şahıs arasındaki bağlamda verilmiş ve metni oluşturan parçalar bu üç şahıs arasındaki ilişkileri verecek şekilde bir araya getirilmiştir.
*dünyanın bütün çiçekleri şiiri öğretmen -öğrenci bağlamında verilmiş ve şiiri oluşturan parçalar öğretmen-öğrenci arasındaki bu sevgi bağını verecek şekilde bir araya getirilmiştir.
sayfa 113. 9.etkinlik
*’’sen.ben.o ”şiirindeki şahıs zamirleri:ben,sen,o__tekil
*dünyanın bütün çiçekleri şiirindeki şahıs zamirleri:
ben:tekil
siz,onlar:çoğul
—-*kişi zamirleri ,kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdir.dolayısıyla bir isme bağlı olmadan bütün kişileri karşılayabilirler.kapsamları isimlerden çok daha geniştir.gerektiğinde bütün isimleri ifade ederler.
sayfa 114 10.etkinlik
*şiirdeki şahıs zamirler:”ben,bizve kendim”dir.
*kendim dönüşlülük zamiri ,ben zamirini pekiştiren zamirdir.
*kendi dönüşlülük zamirinin şahıs zamiriyle birlikte kullanılması anlamının pekiştirilmesini sağlar.
*yaşlı adam kendi kendine gülüyordu.
bunu sen kendin istedin.
*saygı anlamında ‘’sen”yerine ‘’siz”zamiri kullanılabilir.
‘’siz önden buyurun”
övünme amacıyla ”ben” yerine”biz”zamiri kullanılabilir.
bizimde bir bildiğimiz var.
Sayfa 115 7.ve 8.metnin soruları
1.beni unutma şiirindeki şair’’sevdiği”kişiye, ”bizim memleket”şiirinde ise şair ”memleketinin insanlarına’’seslenmektedir.
2.bu şiirlerin yazılış amacı duyguları harekete geçirmektir.
3.’bizim memleket”şiirinde
vatan sevgisi iyimser bir şekilde , bülbül şiirinde ise karamsar bir şekilde ele alınmıştır.
sayfa 115 11.etkinlik
*şairler içinde bulundukları ruh hallerine göre aynı duyguyu farklı yorumlarla dile getirebilirler
sayfa 115 12.etkinlik
*beni unutma ve bizim memleket şiirlerindeki varlıkların yerini işaret yoluyla tutan veya varlıkları işaret yoluyla belirten sözcükler:
o saatler -işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
o çılgın rüzgar-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
şu yollar-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
o iller-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor.)
orada -işaret zamiri (varlığın yerini işaret yolula tutuyor.)
sayfa 115 13.etkinlik
-metinde geçen işaret zamirleri ve işaret sıfatları:
işaret sıfatları
bu tükenmez musiki
bu orman
o alev gömleği
bu yağmur
bu kıldan ince yağmur
bu rüzgar
bu has ekmek
işaret zamiri
orada
bunlar göz pınarları
bunlar göz yaylası
bu mu
sayfa 116 14.etkinlik
*bu
işaret zamiri:bu,diğerinden daha güzel.
işaret sıfatı:bu kitap daha güzel.
*şu
işaret zamiri:şu,benim arkadaşım.
işaret sıfatı:şu adam az önce seni sordu.
*o
işaret zamiri,bizim arabamız.
işaret sıfatı araba bizim.
*böyle
işaret zamiri:ben de böylesine görmedim.
işaret sıfatı:böyle insanlarla karşılaşınca dikkatli ol.
sayfa 116 15.etkinlik
*bu düşünceler içerisinde gecenin karanlık saatlerinde yalnız başıma yürüyordum.böyle birşey nasıl olabilirdi?bütün bu olanlar hayata olan bağlılığımı azaltmıştı.böyle şeyler demek ki herkesin başına bu şekilde gelebiliyormuş.
sayfa 116 16.etkinlik
*”onlarla ağlamış ,onlarla gülmüşüm__onlar(türküler)insan dışı varlığın yerini tutmuştur.
*o gitmek istedi.__o(çocuk)insanın yerini tutmuştur.
*bir şey var sanki onu soruyorum.__o (nesne)insan dışı varlığın yerini tutmuştur.
sayfa 117 9.metin soruları
1.yazar içindeki duyguları belirtmek için metni yazmıştır.
2.yazar metinde kişisel duygularını dile getirmiştir.
3.metnin teması ‘’sevgi”dir.metindeki sevgi temasını işlemek için cümleler bir araya getirilmiştir.
4.metinde geçen ”kimsiniz,neye’’sözcükler ismin yerini soru yoluyla tutan sözcüklerdir.
sayfa 117 17.etkinlik
*şiirlerde ,öykü,roman ve tiyatro eserlerindeki içe dönük konuşmalarda coşku ve heyecana bağlı anlatım kullanılır.
*lirik anlatımla oluşturulmuş metinlerde dil heyecana bağlı işlevinde kullanılır.
”nihayet gönlüme baharı getiren sesiniz.
”benim ezeli melikem”gibi
sayfa 118 18.etkinlik
DEVRİK CÜMLELER Yeniden kendimi buldum mektubunuzda
EKSİLTİLİ CÜMLELER Şubatın ilk günleri Ankara
SORU CÜMLELERİ Sensiz sıhhat neye yarar?
KISA CÜMLELER Fırtınalar diniyor
MECAZ VE YAN ANLAMLI KELİMELER Kopuş,ufuk
ŞAHIS ZAMİRLERİ Kendisi,biz,sizi,sizde…
sayfa 125
inceleme
1.Çanakkale destanı metni de Çanakkale savaşı ve savaşa katılanlar ,savaşın önemi ve büyüklüğü vurgulanacak şekilde destansı bir anlatımla ele alınmıştır.
2.şair şiirinde Çanakkale savaşına ve savaşa katılan kişilerin özelliklerine (ırkları,renkleri)değinmiş,savaşta yaşanılan olaylara olağan üstünlükler katarak destansı bir anlatımla konuyu işlemiştir.
3.verilen şiirde Çanakkale savaşı destansı bir anlatımla ele alınmış ,adeta savaş sahnesi ,savaşın büyüklüğü ve dehşeti gözler önünde canlandırılmaya çalışılmıştır.
sayfa 125 5.etkinlik
*şiirde iş,oluş,hareket bildiren kelimelere örnekler;
”yükleniyor-diksem-sarılmış-gelmiş-veriyor-saçıyor-yırtılmasa-kustu-edecek-ettin-dedirir”gibi..
görülen geçmiş zaman:kuştu,döktü,dedi,çiğnetmedi,ettin,parçaladın
öğrenilen geçmiş zaman:sarılmış,uzanmış,gelmiş,durmuş
şimdiki zaman:kaynıyor,duruyor,bakıyorsun,parçalıyor,kaldı rıyor, yükleniyor
gelecek zaman:edecek,taşacaksın,çiğnetmeyecek
geniş zaman:eder,bilmem,ister,boşanır,siner,dedirir
dilek kipleri
istek kipi:gömelim
şart kipi olmasa,duysam,diksem,uzatsam,çatsam,bekletsem ,etse m,sarsam,öpse,baksan
gereklilik kipi:yok
emir kipi:seyret,gel,kazsın,isteme,çiğnetme
sayfa 125 6.etkinlik
metindeki fiiler
verdi:görülen geçmiş zaman,3.tekil kişi
ilettiler:görülen geçmiş zaman,3.çoğul kişi
çöktü:görülen geçmiş zaman,3.tekil kişi
yat:emir kipi,2.tekil kişi
duydu:görülen geçmiş zaman,3.tekil kişi
geliyordu:şimdiki zamanın hikayesi,3.tekil kişi
oyalanmasın:emir kipi,3.tekil kişi
gösterelim:istek kipi,1.çoğul kişi
çıkarmayalım:istek kipi,1.çoğul kişi
*bir cümledeki yargının ,,cümleyi söyleyenin niyeti açısından kazandığı özelliğe göre kip ve kişi ekleri önem kazanır.
*okunan destansı anlatımla oluşturulmuş metinlerde daha çok haber kipleri kullanılmıştır.
sayfa 126 7.etkinlik
anlamlarına göre fiiller
kılış fiileri(nesne alabilen fiil)
aldı-buyur etti-derim-alır-dersiniz-bas-düşürdün-ver-çevrildi-kurarlar
durum fiileri(nesne almayan fiil)
oturmadı-baktılar-başladı-dedi-döndü-saldıracaklar-konuştu
oluş fiileri(öznedeki değişimin zamanla fark edildiği fiil) unut-ol-ittifak eyle
sayfa 127 2 ve 3.metin
1.”kanije kalesinin fethi ”metnindeki kanije kalesinin fethi konusu gerçekçi bir diile ele alınmıştır.”genç osman”metninde de bağdat’ın fethine katılan genç osman adlı bir asker konu edinilmiştir.
2.”kanije kalesinin fethi”metni tarihi bilgilere dayanılarak gerçekçi bir dille işlendiği için gerçekçi bir özellik kazanmıştır.”genç osman ”metni ise tarihi bir olayı destansı bir anlatımla ele aldığı için daha etkileyicidir.
3.”kanije kalesinin fethi”metni tarihi bir olay hakkında bilgi vermek için yazılmıştır.bu yüzden sade,gerçekçi bir anlatımı vardır.”genç osman ”metninde de tarihi bir olay anlatılmış fakat bu anlatıma yiğitçe,destansı bir anlatım katıldığı için anlatım daha etkileyici olmuştur.
sayfa 127 8.etkinlik
isim -fiiler (-ma,-iş-mak)
olmak,çıkmak,kurmayı
sıfat fiilller( acak,-an-ası-dık-maz-miş)
geçtiği,işlediği,olduğu,bulunduğu,planlayan,buluna n,dediğin,gittiği
zarf fiiler (ıp-ince-arak-ken-madan-dıkça-maksızın-r-maz vb
çıkıp,üzereyken,geçirerek,deyip,gönderip,vazgeçip, sevk edip,ulaşmadan
sayfa 127 9.etkinlik
keskin
kökleri:kes-kin
fiilimsi eklerini almış mıdır?:yok
olumsuzluk şekilleri varmıdır?:yok
fiilimsimidir?:fiilimsi değildir.
fiilimsi ise türü nedir?:yok
uyku
kökleri:uyu-ku
fiilimsi eklerini almış mıdır?:yok
olumsuzluk şekilleri varmıdır?yok
fiilimsi midir:fiilimsi değildir
fiilimsi ise türü nedir?:yok
bilmeyerek
kökleri:bil-me
fiilimsi eklerini almış mıdır?:-erek
olumsuzluk şekilleri varmıdır?:bilme-yerek
fiilimsi midir:filimsidir
fiilimsi ise türü nedir?:zarf-fiil
patlamaya
kökleri atla-t
fiilimsi eklerini almış mıdır?:-ma
olumsuzluk şekilleri varmıdır? atlat-ma-maya
fiilimsi midir:fiilimsidir
fiilimsi ise türü nedir?:isim-fiil
sayfa 128 10.etkinlik
*”Çanakkale destanı ” metninde kaynıyor kum gibi ,tufan gibi mahşer mahşer,öteden saikalar parçalıyor afakı,beriden zelzeleler kaldırıyor a’makı,ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer ,o ne müthiş tipidir:savrulur enkaz-ı beşer ….’gibi ifadelerlerle savaş sahnesi ve savaşta Türk askerlerinin yaptıkları ,olağanüstü özellikler katılarak anlatılmaya çalışılmıştır.
”oğuz kağan destanında ise oğuz kağan’ın özellikleri ve yaptıkları olağanüstü özellikler (bu oğul anasının göğsünden ilk sütü içip bundan sonra içmedi.çiğ et,çorba ve şarap istedi.dile gelmeye başladı. kırk gün sonra büyüdü….vb)katılarak anlatılmıştır.
*bu anlatılan olağanüstü olaylar ve kişiler anlatımın da olağanüstü bir özellik kazanmasını sağlamıştır.
sayfa 128 11.etkinlik
*destansı anlatımlar,destanlarda yer alan olağanüstü olayların ,yiğitçe ve meydan okuyan ,kahramanlıkları anlatan havasını yansıtır.destansı anlatımlarda ,tarihte yaşanmış önemli olaylar ve kahramanlıklar destan havası içinde anlatılır.
sayfa 128 12.etkinlik
DESTANSI ANLATIMLA OLUŞMUŞ METİNLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
—tarihi konular ve kahramanlıklar işlenir.
—olağanüstü olaylar ve kişiler anlatılır.
—yapıp ,etmeler yani fiiller ön plandadır.sürekli hareket vardır.
—etkileyici bir özellik taşır.
—destan türünün yiğitçe havası vardır.
Sayfa 129 tablo
yüklem olan isimler:karaydı—-kara idi
alımlıydı—alımlı idi
kişiydi—kişi idi
vardı—var idi
birleşik zamanlı fiiller:binerdi—biner idi
avlardı–avlar idi
azmişdi-ezmiş idi
uğraşıyorduk—uğraşıyor idik
denetliyorduk—denetliyor idik
*tablodan hareketle ek fiillerin hangi işlevde kullanıldıgını belirtiniz
ek fiiller iki görevde kullanılır birincisi isimlere gelerek onları yüklem yapmak ikincisi de basit zamanlı fiillere gelerek onları bileşik zamanlı fiil yapmaktır
Sayfa 131 - 17. Etkinlik
1)Roman
2)Hikâye
3)Tiyatro
4)Destan
5)Şiir
Sayfa 130 - 14.Etkinlik
ek fiil : bayılmıştı
eklendiği kelimenin türü : fiil
isimlendirme : öğrenilen geçmiş zaman hikayesi
ek fiil: seneder
eklendiği kelimenin türü : isim
isimlendirme : ek fiilin geniş zamanı
ek fiil : olursam
eklendiği kelimenin türü : fiil
isimlendirme : geniş zaman şartı
sayfa 132
1)boşluklar
1.-an,-ası,-mez,-ar,-dik,-ecek,-miş
2.-ma,-y,-ış,-mak
3.-maksızın,-meksizin,-ınca,-ince,-alı,-eli
2)doğru_yanlış
1._2.d3.d3)b4)e5)d6)b7)b
8)DESTANSI(EPİK)ANLATIM Özellikleri:
1.Olağanüstü olaylar ve kişiler anlatılır.
2.Destan türünün yiğitçe havası vardır.
3.Yapıp etmeler yani fiiller ön plandadır.
4.Tarihi konular ve kahramanlıklar işlenir.
5.Etkileyici bir özellik taşır.
6.Sürekli hareket vardır.
7.Kelimeler mecaz ve yan anlamlarda kullanılabilirler.
8 Şiir, destan roman, hikâye, tiyatro, destansı anlatımın kullanıldığı türlerdir.
9.Anlatımda abartıya yer verilebilir.
10.Sanatlı bir dil kullanılır.
9)ek fiilin görevleri;basit zamanlı fiillere gelerek bileşik zamanlı fiiller yapar, ad ve adsoylu sözcüklere gelerek onları yüklemleştirir.
sayfa 133
1.toplum düzeni belli kurallarla sağlanmıştır.insanlar toplum içerisinde kanunlarla belirlenmiş kurallara ,örf ve adetlere göre hareket eder.
2.alıcıyı belli bir alana kanalize etmek ,yönlendirmek ve telkin etmek amacıyla emredici ifadeler kullanılır.
3.”dur,sus,kalk”gibi emredici ifadeler söylenen eylemleri gerçekleştirmeye zorlayan ifadeleridir.
4.trafik levhaları ,trafikte uyulması gereken kuralları bildirir.
1.ETKİNLİK
Kanunun hükmü ve amirin emri
Madde 24 - (1) Kanunun hükmünü yerine getiren kimseye ceza verilmez.
(2) Yetkili bir merciden verilip, yerine getirilmesi görev gereği zorunlu olan bir emri uygulayan sorumlu olmaz.
(3) Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur.
(4) Emrin, hukuka uygunluğunun denetlenmesinin kanun tarafından engellendiği hâllerde, yerine getirilmesinden emri veren sorumlu olur.
Meşru savunma ve zorunluluk hâli
Madde 25 - (1) Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hâl ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
(2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.